تحلیل اماری تشبیه در دیوان رودکی

Authors

محمد مهدی رضا پور آکردی

علی اصغر حلبی

abstract

تشبیه اساسی ترین عنصر سازنده دستگاه بلاغی است که سایر اجزای این دستگاه چون استعاره و کنایه بر پایه آن ساخته می شود. شعر فاقد تشبیه از نوادر است و تقریبا وجود ندارد. میزان مهارت هر شاعر و بسیاری از دگرگونی های سبکی را می توان از این طریق بررسی نمود. از میان تصاویر گوناگون خیالی ، تشبیه مهم ترین نوع تصاویری است که رودکی بدان علاقه نشان داد. اساسا دستگاه بلاغی شعر رودکی بر پایه تشیبه شکل گرفته و استعاره و کنایه و ....جایگاه چندانی در اشعار وی ندارند. تشبیهات او بیشتر از نوع حسی به حسی است( حدود هشتاد درصد) تشبیهات عقلی به عقلی کمتر مورد توجه بوده است( حدود سه درصد). اکثر تشبیهات از نوع مرسل هستند یعنی در بیشتر موارد مشبه و مشبه به و ادات و حتی در مواردی وجه شبه ذکر می شود.درتشبیهات مرسل ادات تشبیه عبارتند از:چو،چون،همچو،همچون،چونان،چنانکه، کردار،برکردار،به کردار،به مثل،راست،آسا گونه که از ادات معروف شعر فارسی اند. در تشبیه به اعتبار شکل بعد ازتشبیه مطلق تشبیهات مفروق و جمع بالاترین بسامد را به خود اختصاص داده اند. وفور چنین ساختارهایی می تواند از ویژگی های این دوره باشد. وجوه شبه در اشعار رودکی به ترتیب بر صفت و حالت،رنگ ،حرکت و عنصر معنی دلالت می کند.انس به طبیعت ومظاهر آن سبب می شود به اعتبار مشبه ومشبه به، اشیا و عناصر طبیعی بیشترین تصاویر را به وجود آورند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تشبیه در اشعار رودکی

رودکی، بزرگترین شاعر ایران در آغاز قرن چهارم هجری است که در انواع قالب‌های شعرفارسی، به ویژه قصیده و غزل مهارت داشته است و تأثیر وی در تکامل و ترقّی اشعار فارسی در دوره‌اش و حتی در دوره‌های بعد بر شعرای فارسی بر کسی پوشیده نیست. تسلّط و مهارت او در سرودن اشعار و کثرت آن سبب گردید تا او را «پدر شعر فارسی دری» بنامند. وی نماینده کامل و تمام عیار شعر فارسی در دوره سامانی است. یکی از مهارت‌های او کار...

full text

تشبیه در اشعار رودکی

رودکی، بزرگترین شاعر ایران در آغاز قرن چهارم هجری است که در انواع قالب‌های شعرفارسی، به ویژه قصیده و غزل مهارت داشته است و تأثیر وی در تکامل و ترقّی اشعار فارسی در دوره‌اش و حتی در دوره‌های بعد بر شعرای فارسی بر کسی پوشیده نیست. تسلّط و مهارت او در سرودن اشعار و کثرت آن سبب گردید تا او را «پدر شعر فارسی دری» بنامند. وی نماینده کامل و تمام عیار شعر فارسی در دوره سامانی است. یکی از مهارت‌های او کار...

full text

نقد و تحلیل تشبیه در دیوان سنجر کاشانی

سنجر کاشانی یکی از شاعران قرن یازدهم است که در هند از شهرت و اعتبار زیادی برخوردار بوده و همچون دیگر شاعران سبک هندی به صورخیال رویکرد ویژه‌‌ای داشته‌‌است. در این تحقیق تشبیه به‌‌عنوان عنصر اصلی و سازندة تصویر در شعر وی، بر‌‌اساس روش تحلیلی-توصیفی نقد و بررسی شده‌‌است. سنجر درمجموع 1492 بار در 5506 بیت، برای ارائة مضامین مورد‌‌نظرش از تشبیه بهره‌‌برده‌‌است. از مجموع تشبیهات به‌‌کار رفته، 797 مو...

full text

کاربرد عنصر رنگ در دیوان رودکی (تحقیقی دربارۀ بینایی رودکی براساس تنوع رنگ در دیوان او)

شاعران همواره به رنگ­ها توجه خاصی نشان داده­اند و در کنار کارکرد هنری عنصر رنگ در خلق تصاویر شاعرانه و تشبیهات هنری، از ویژگی­ نمادین رنگ­واژه­ها نیز در انتقال عواطف و احساسات ویژة خود بهره برده‌اند. موضوع بحث این مقاله، بررسی کاربرد عنصر رنگ در دیوان رودکی، به‌مثابۀ یکی از عناصر زبانی و درون­متنی شعر، است. از زمان­های دور، کورِ مادرزاد بودن یا کور شدن رودکی در اواخر عمرش، مسئله­ای مبهم...

full text

بررسی و تحلیل تشبیه در دیوان بدر چاچی

بدرالدین چاچی­ یکی از شاعران مشهور قرن هشتم هجری است که از محبوبیّت زیادی در هند برخوردار ­است. ویژگی ­اصلی شعر بدر، کاربرد زیاد صور خیال به­ویژه تشبیه و استعاره است. در این تحقیق براساس روش توصیفی-­تحلیلی، تشبیه که عنصری اساسی برای بیان مضامین مدنظر شاعر بوده، بررسی شده است. توجه و تمایل زیاد شاعر به تشبیه سبب شده است تا در کلّ دیوانش­ (شامل ­2836 بیت)، 1378 ­بار از تشبیه استفاده­ کند. برخی از ش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات نقد ادبی

Publisher: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

ISSN 2322-584X

volume 7

issue 28 2012

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023